Holland Outlet Mall in Zoetermeer; een goed idee?

Op zich niets mis met zo’n outlet op korte afstand van Gouda, of toch wel? De Holland Outlet Mall in Zoetermeer moet een grote toeristische  trekker worden voor de stad Zoetermeer en een economische boost geven. Dit om de problemen van leegstand in het Woonhart en het Stadshart goed aan te pakken. Het woonhart staat op omvallen en is te klein om toekomstbestendig te zijn. De ontwikkelaar verwacht maar liefst 5 miljoen bezoekers per jaar in de nieuwe outlet. Daarvoor wordt circa 31.000m2 detailhandel toegevoegd, met name voor de branches sport, mode en schoenen. Maar past deze grootschalige toevoeging van detailhandel wel in een markt waar de behoefte naar detailhandel vierkante meters juist afneemt? Past dit wel in het provinciaal beleid de bestaande centra te versterken, of is deze uitbreiding alleen goed voor Zoetermeer? In deze blog meer over deze ontwikkeling en de kanttekeningen die ik wil maken. 

Bron artist impression: Provast

Oud plan versus nieuw plan

Ging het oude plan uit 2012 van de outlet aan de rand van Zoetermeer “slechts” om de toevoeging van 20.000 m2, het nieuwe plan is maar liefst 31.000 m2 groot. Wel voldoet Zoetermeer hiermee aan een wens die geuit was door de provincie om geen nieuwe centra toe te voegen en juist bestaande centra te versterken. De ruimte op papier  is ook gevonden, door een groot deel van marktruimte die in Haaglanden aanwezig is voor de branches sport, mode en schoenen op papier op te souperen. Maar winkels liggen niet in een regio, zoals de site van Holland Outlet Mall ook zegt. Ze liggen in een groot stedelijk gebied met veel consumenten niet alleen uit Haaglanden, maar ook zeker uit de regio Midden-Holland. Zelf spreken ze zelfs van een bereik van 9 miljoen bezoekers met 1 uur reistijd. Tot nu toe een prima ambitie toch, want als Zoetermeer het niet doet, doet een andere stad in de Randstad het wel……..

Feiten en cijfers 
Zeer veel gemeenten kampen echter al jaren met de afname van de detailhandel en zijn hard aan het knokken er weer boven op komen. Voor dit soort gemeentes, kan een ontwikkeling als Zoetermeer negatief uitwerken. In eerste berekeningen die gedaan zijn voor Gouda zal de komst een omzetdaling van 6 tot 7 procent tot 2020 zijn voor de branche sport, mode en schoenen in Gouda. Ook al is er een omzetgroei geprognosticeerd van 5 tot 6 procent tot 2020, deze groei vloeit volledig toe aan Zoetermeer en gaat niet naar Gouda. De  bouw van een outlet zorgt dus voor (mogelijke) leegstand in bestaande andere centra. Dit staat haaks op het gevoerde beleid van de provincie om te zorgen dat de oppervlakte voor detailhandel niet verder toeneemt en ingezet wordt op de versterking van alle centra  in Nederland, niet alleen het centrum van Zoetermeer.

Wat overigens wel opvallend is, de ontwikkelaar rekent op 5 miljoen bezoekers op hun internetsite, terwijl de onderzoeken en effecten zijn berekend op 3,5 miljoen bezoekers (informatie bewonersavond 31 augustus 2016). Dit zou dus kunnen betekenen dat de negatieve effecten groter zijn dan nu wordt gesteld.

Wat vind de provincie? 

Naast de gemeenteraad van Zoetermeer, die in november waarschijnlijk positief besluit gezien het onderzoeksgeld dat al geïnvesteerd is, moet de provincie Zuid-Holland nog goedkeuring geven aan de plannen. De vorige keer was er een nipte meerderheid tegen de plannen van de Holland Outlet Mall aan de rand van de stad. Is er nu een meerderheid voor deze plannen in de provincie? Volgens provinciaal beleid is dit in ieder geval niet uit te leggen. Een tweetal citaten van dit beleid: 

“De provincie gaat uit van beperkte uitbreidingsmogelijkheden en verkiest kwalitatieve versterking van winkelcentra boven kwantitatieve versterking.” 

Mijn inziens gaat het bij 31.000 m2 uitbreiding niet om een kwalitatieve versterking maar om een kwantitatieve die ook nog eens zorgt dat de kwaliteit van omringende centra af kunnen nemen. 

“Van de ruim 30 miljoen beschikbare meters in ons land bevinden zich meer dan 5,5 miljoen in Zuid-Holland. Circa 600.000 m2 daarvan staat leeg. Leegstand heeft zijn weerslag op de economische vitaliteit en de leefbaarheid van een gebied. Lege winkels leiden tot aantasting van de ruimtelijke kwaliteit en tot sociale onveiligheid. Te veel leegstand leidt dus tot een maatschappelijk probleem. De provincie gaat er vanuit dat de vraag naar fysieke winkelruimte de komende jaren verder afneemt, vanwege de opkomst van internet winkelen, demografisch ontwikkelingen en veranderende consumentenbehoeften. Daarom stelt de provincie strikte eisen aan uitbreidingsplannen. Zit de provincie daarmee op slot voor nieuwe ontwikkelingen? Nee, zo erg is het niet. Alleen is het ‘bouwen voor leegstand’ drastisch aan banden gelegd.

Bij het voorkomen van leegstand  in de gehele provincie, kan je je afvragen of een uitbreiding van 31.000m2 nog past in de teruggang van de vloeroppervlakte voor detailhandel. Daarbij denk ik dat de Holland Outlet Mall een goede ontwikkeling is voor Zoetermeer, maar zeker niet voor de gehele provincie.

Tot slot vraag ik me af of de provincie niet ook de uitkomsten van het nieuwe koopstromenonderzoek moet afwachten en betrekken bij dit besluit. Het koopstromenonderzoek wordt namelijk op dit moment uitgevoerd. De resultaten worden eind 2016 bekend gemaakt.

Moeten we in Nederland niet langzaam anders gaan denken en niet meer geloven in deze nieuwe gigantische uitbreidingen in outletcentra, ook al is er nog marktruimte? Ik denk het wel.

City Outlet Bad Münstereifel

Bron: ROS retail outlet shopping

Een goed voorbeeld vind ik de City Outlet in Bad Münstereifel in Duitsland. Het stadje had een gigantische leegstand. Door in dit mooie plaatsje in bestaande panden in het centrum een outlet te starten, heeft dit stadje door een juiste aanpak ook een economische boost gekregen. Ik ben er 3 jaren achtereenvolgend op vakantie geweest en kan u zeggen dat deze aanpak de stad geen windeieren legt. Is dit niet  een beter idee voor Zoetermeer of wellicht ook voor andere steden. Voldoet het aanleggen van city-outlets niet beter aan het landelijk en provinciaal beleid om de leegstand in detailhandel terug te dringen? Ik denk van wel. Ga uit van de kracht van de eigen centra en zorg voor een passende oplossing per centrumgebied.

Omstreden bestemming

Op 20 september 2016 heeft de Nationale ombudsman een kritisch rapport uitgebracht over de wijze waarop de gemeente Gouda heeft gecommuniceerd rond ontwikkelingen in de PWA kazerne.

“Gemeenten moeten zich beter voorbereiden op de communicatie met burgers bij omstreden bestemmingen als een asielzoekerscentrum (AZC). Dat concludeert de Nationale ombudsman in zijn rapportage 'Omstreden bestemming' over de herbestemming van de leegstaande Prins Willem-Alexanderkazerne in Gouda. De ombudsman roept gemeenten op kennis te nemen van de VNG-handreiking 'Besluitvorming opvang asielzoekers en huisvesting statushouders' van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Participatiewijzer van de Nationale ombudsman.” 

Aanleiding

Een aantal bewoners van de wijk Gouda Noord heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend over de wijze waarop de gemeente Gouda hen heeft betrokken bij - en geïnformeerd over - de plannen voor het hergebruik van de Prins Willem-Alexanderkazerne. In eerste instantie zou hierin o.a. een moskee gevestigd worden. Kort nadat dit plan niet doorging, gaf de gemeente Gouda aan medewerking te willen verlenen aan de tijdelijke vestiging van een asielzoekerscentrum.

Herkenning

De ChristenUnie fractie is niet verrast door de uitkomsten van het rapport van de Nationale ombudsman. We herkennen ons in dit rapport en de aanbevelingen. We moeten van de uitkomsten leren en de gemeente zal veel actiever in moeten gaan zetten op burgerparticipatie, met de participatieladder als uitgangspunt. 

Onderscheid

Wat de ChristenUnie betreft moet er wel een onderscheid worden gemaakt tussen de communicatie rond de mogelijke komst van een islamitisch centrum gecombineerd met de Ark en Gemiva én later bij de komst van een regulier AZC.

Bij het eerste proces is er van alles misgegaan, waarbij vooral de rol van de bewoners niet duidelijk was en de wijze van participatie helder had moeten worden gecommuniceerd en uitgevoerd. 

AZC

Rond het onderwerp AZC is gepoogd dit proces beter in te richten, maar kwam het besluit wel erg snel na het niet doorgaan van het andere plan. De bewoners kregen nauwelijks tijd om op adem te komen en dat gaf opnieuw onrust. Hoewel de ChristenUnie – net als de meeste andere fracties in de raad – de komst van een AZC steunt, had ze liever gezien dat er een adempauze was genomen om eerst te werken aan het herstel van vertrouwen tussen bestuur en burgers.

Het kan natuurlijk altijd beter, vooral door de burgerparticipatie als vast onderdeel van het beleid duidelijk te communiceren, maar inhoudelijk gezien ging het een stuk beter.

Rond het opstellen van de bestuursovereenkomst met het COA zijn namelijk bewoners actief betrokken geweest en is ook de raad regelmatig geïnformeerd en in de gelegenheid geweest om input te geven.

Het resultaat mag er ook zijn: Gouda kent de meest uitgebreide bestuursovereenkomst van Nederland, die met inbreng van bewoners tot stand is gekomen. Zo heeft Gouda voor het eerst in Nederland een gefaseerde instroom afgesproken, wat een belangrijke eis van de bewoners was. De gemeente heeft de inbreng van de bewoners meegenomen en uitgebreid gerapporteerd wat ermee gedaan is. 

Actieprogramma

Mede door de ervaringen rond de PWA heeft de ChristenUnie bij de onderhandelingen voor een nieuwe coalitie o.a. ingezet op het onderwerp burgerparticipatie en daarvoor aan de coalitie partners een concept beleidsplan overhandigd.

In het actieprogramma van het onlangs geïnstalleerde college is burgerparticipatie ook prominent opgenomen. We verwachten van het college dat alles in het werk zal worden gesteld om de communicatie aan omwonenden straks bij de (mogelijke) komst van het AZC te verbeteren en dat de aanbevelingen van de ombudsman als leidraad meegenomen worden.

Een zorgvuldig proces bij de komst van het AZC, daar is iedereen in Gouda en de mensen die we mogen verwelkomen in Gouda, bij gebaat. Samen sterk!

Theo Krins & Christiaan Quik

Wat heeft de ChristenUnie Gouda in 2015-2016 bereikt?

In deze blog zet ik de behaalde resultaten van het seizoen 2015-2016 op een rij. Dit betreft de onderwerpen waar ik me voor heb ingezet, namelijk afval, duurzaamheid, verkeer, openbare ruimte, water en ruimtelijke ordening. Al met een leuk lijstje om te delen. 

 

Afval

Voor duurzaamheid heb ik dit voorjaar meegedaan aan de actie 100-100-100. Het was erg leuk hieraan mee te doen, om zo bewust bezig te zijn met afval. Het werd een sport om minder restafval te produceren. Wat wel opviel dat het afval niet direct afnam, maar zich verplaatste naar meer plastic afval. Het resultaat was veel belovend en resulteerde in 88% minder restafval; slechts 23 kilo restafval per jaar per deelnemer!

In de gemeenteraad is, bij de behandeling van de invoering van DIFTAR, een amendement van ons aangenomen dat plastic afval vanaf de zomer van 2017 wekelijks wordt opgehaald. Dit om problemen die mensen ervaren zoals ruimtebeslag en stank op te lossen en zo te zorgen voor meer scheiding. Meer scheiding levert uiteindelijk minder restafval op en een lagere afvalstoffenheffing! Ook hebben we met een aangenomen amendement gezorgd dat op een later moment in de gemeenteraad kan worden besloten over de hoogte van het vaste en variabele tarief van afval. Voor de stimulans is de ChristenUnie voor de invoering van een hoger variabel deel. 

Duurzaam bouwen en vergroeningsagenda

Eind 2015 is een ingediende motie van de ChristenUnie aangenomen die zorgt dat er in Gouda duurzamer gebouwd gaat worden. Ook heb ik meegewerkt met de totstandkoming van de Goudse vergroeningsagenda en  een deel van de agenda geschreven. Het is een goede stap richting een duurzamer Gouda, maar het succes valt of staat met het daadwerkelijk uitvoeren van de opgenomen punten in het uitvoeringsprogramma. 

Verkeer

Op het gebied van verkeer hebben we ons dit jaar voornamelijk gericht op het stellen van vragen aan het college. Dit heeft geresulteerd in een toezegging dat onderzocht wordt of er een groene golf kan komen voor fietsers richting binnenstad vanuit Bloemendaal en ook een minder lange wachttijd voor fietsers vanuit de Spoortunnel de stad in. Tevens heb ik vragen gesteld over de invoering van mobiel betaald parkeren met alle gevolgen van dien. Daarbij heb ik aandacht gevraagd voor een goede invoering en het beschikbaar houden van voldoende parkeerautomaten op een geringe loopafstand. Tot slot heb ik met bewoners van de Piet Retiefstraat actie ondernomen om te onderzoeken of hun straat niet beter éénrichtingsverkeer kan worden. De wethouder heeft hierop een onderzoek verricht. De resultaten zijn mij nog niet bekend. Ik zal dit dus in het komend seizoen verder oppakken. 

Openbare ruimte

Veel tijd heb ik dit voorjaar besteed aan de actie “Kakje in een zakje”, om aandacht te vragen voor de overlast van hondenpoep en te bezien hoe dit verder aangepakt kan worden. De actie leverde vele reacties op. Ik heb vanuit de actie een aantal oplossingen aangedragen en deze heb ik besproken met de verantwoordelijk wethouder. Gezien de bestuurscrisis ligt dit dossier even stil. Nu er weer een nieuw college gaat komen, pak ik deze actie verder op. Ik had ambtelijk en bestuurlijk namelijk al afspraken gemaakt voor een verdere aanpak. Ik zal hier dit najaar dan ook weer een blog over schijven. 

Ik heb me tevens ingezet voor de bewoners die wonen aan de Jac. P. Thijsselaan en Jan van Beaumontstraat. Bij hen werd de straat opgehoogd, alleen werd niet geluisterd naar de wensen die ze hadden. Deze dossiers zijn in emotie hoog opgelopen omdat de gemeente niet wilde luisteren. Uiteindelijk hebben de publiciteit en het stellen van vragen aan het college vanuit de ChristenUnie, geleid tot een aanpassing van de plannen. Er is uiteindelijk meer rekening gehouden met de wensen van de bewoners. 

Water

Als waterambassadeur heb ik samen met waterambassadeur Charlotte Defesche (VVD) een bijeenkomst “water hoort bij Gouda” georganiseerd voor raadsleden. Er was een prijsvraag uitgeschreven door het Watergilde en we hebben de winnaars hun idee laten presenteren. De raadsleden waren enthousiast over de ideeën. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een aantal ideeën die tot uitvoering zijn gebracht, met dank aan de initiatiefnemers en vrijwilligers. Denk aan een zwemwedstrijd door de grachten en een wandelboulevard op de Kattensingel (Singelpark). Ik vond het leuk om op deze manier politiek voldoende aandacht voor deze ideeën te vragen. Je kan zo goed je ambassadeursrol waarmaken.

Ruimtelijke ordening en wonen



Nieuwe situatie

In de ruimtelijke ontwikkelingen is door ons veel tijd geïnvesteerd in de plannen voor het zuidelijk stationsgebied en de kop van de kleiweg. Zo heb ik meerdere informatiebijeenkomsten over het stationsgebied bijgewoond. We waren positief kritisch in deze dossiers. Als ChristenUnie hebben we uiteindelijk ingestemd met deze plannen. Een stap in de goede richting, zeker als het om het zuidelijk stationsgebied gaat. Wel is het nog duimen draaien dat voldoende subsidie wordt toegekend.
Tenslotte ben ik nog bezig geweest met de behandeling van de woonvisie. We moesten gezien de inhoud helaas tegen stemmen.  

Tot slot

Ik heb er zin in om ook komend seizoen me  in te zetten voor onze mooie stad en hoop over een jaar  terug te kijken op een geslaagd jaar.